Ảnh: Financial Times.
Brexit đã bị trì hoãn, và cũng có thể bị hủy bỏ. Nhưng nó đã gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế Vương quốc Anh.
Hệ luy nghiêm trọng
Cuộc bỏ phiếu rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) vào tháng 6.2016 đã khiến đồng Bảng suy yếu nghiêm trọng và mở ra những năm không chắc chắn đã làm giảm hoạt động kinh tế và gây ra sự sụt giảm trong đầu tư.
Quy mô nền kinh tế Anh bây giờ suy giảm 2% so với trước đây, theo Ngân hàng Anh. GDP bị mất kể từ sau cuộc trưng cầu dân ý trị giá khoảng 800 triệu bảng (1 tỷ USD) mỗi tuần, tương đương 4,7 triệu bảng (6 triệu USD) mỗi giờ.
Viễn cảnh Brexit đã gây ra hậu quả kinh tế chồng chất mặc dù chưa có thay đổi cấu trúc nào đối với mối quan hệ thương mại của Anh với các quốc gia EU hoặc phần còn lại của thế giới.
Anh đã tiếp tục bán hàng hóa và dịch vụ cho EU đối tác thương mại lớn nhất của mình, trong khi các chính trị gia làm việc để đàm phán ly hôn. Các công ty của Anh đã dễ dàng thuê nhân công EU và duy trì chuỗi cung ứng xuyên biên giới quốc gia.
Tuy nhiên, việc không thể đưa ra các điều khoản thương mại của Anh với EU gần ba năm, khiến các công ty khó lập kế hoạch cho tương lai. Đầu tư đã bị trì hoãn hoặc hủy bỏ và thay vào đó, nhiều doanh nghiệp đã đổ hàng triệu USD cho kế hoạch cho trường hợp xấu nhất: Brexit rối loạn.
Khi mà chính trị Anh đang xáo trộn, vẫn có nguy cơ nước này sẽ rời Liên minh châu Âu mà không có thỏa thuận chuyển tiếp để bảo vệ thương mại giữa 2 đối tác. Ngân hàng Anh đã nói rằng hậu quả từ kịch bản đó sẽ tồi tệ hơn cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Vương quốc Anh là nền kinh tế G7 phát triển nhanh nhất khi các cử tri đi bầu cử năm 2016. Hành động khẩn cấp của Ngân hàng Anh đã giúp nền kinh tế Anh tránh khỏi suy thoái mà một số người dự đoán rằng điều đó sẽ xảy ra khi người dân Anh ủng hộ Brexit, và tỷ lệ thất nghiệp vẫn rất thấp.
Nhưng đất nước vẫn rơi xuống cuối bảng xếp hạng G7. Tăng trưởng kinh tế đã giảm từ tốc độ hàng năm khoảng 2% xuống dưới 1% hiện nay.
Doanh nghiệp và người dân hoang mang
Đầu tư của các công ty Anh bị đình trệ sau cuộc trưng cầu dân ý và sau đó giảm 3,7% trong năm 2018. Trong khi đó, phần còn lại của G7 đã chứng kiến đầu tư kinh doanh tăng khoảng 6% mỗi năm kể từ khi bỏ phiếu. Và niềm tin kinh doanh ở Anh đã giảm xuống mức thấp nhất trong gần một thập kỷ.
"Tôi tin rằng lý do cho sự kém hiệu quả này so với phần còn lại của thế giới là sự không chắc chắn xung quanh triển vọng của Brexit," Gertjan Vlieghe, thành viên của Ủy ban Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung Ương Anh, cho biết trong một bài phát biểu tháng trước.
Nỗi đau cũng đã được các hộ gia đình cảm nhận. Đồng bảng Anh giảm 15% so với đồng USD sau cuộc bỏ phiếu năm 2016, đẩy giá hàng hóa nhập khẩu tăng cao hơn. Điều đó thúc đẩy lạm phát và góp phần làm giảm giá trị tiền lương của mọi người.
Các nhà điều hành đã phản ứng với sự không chắc chắn bằng cách cố gắng hạn chế những hệ quả của Brexit với doanh nghiệp của họ.
Nhiều ngân hàng đã thành lập văn phòng mới ở Đức, Pháp, Ireland và các nước EU khác để bảo vệ doanh nghiệp của họ sau Brexit. Các công ty dịch vụ tài chính cũng phải chuyển một lượng tài sản đáng kể đến đó để đáp ứng quy định của các cơ quan quản lý của EU. Tài sản trị giá ít nhất 1 nghìn tỷ bảng (1,3 nghìn tỉ USD) đang rời khỏi nước Anh, theo công ty tư vấn EY. Sony và Panasonic đều đang chuyển trụ sở châu Âu sang Hà Lan.
Các công ty sản xuất, cần chuỗi cung ứng của họ hoạt động trơn tru, cũng đã có những thay đổi. Nissan đã loại bỏ các kế hoạch xây dựng một mô hình mới tại Vương quốc Anh, với lý do không chắc chắn về Brexit. Tập đoàn kỹ thuật Đức Schaeffler sẽ đóng cửa hai trong số ba nhà máy của hãng tại Anh vì lý do tương tự.
Hôm 21.3, các nhà lãnh đạo EU đã cho phép Vương quốc Anh trì hoãn Brexit trong một thời gian ngắn, nhưng Brexit cứng (Brexit không thỏa thuận) vẫn có thể diễn ra trừ khi các nhà lập pháp Vương quốc Anh đồng ý về một thỏa thuận ly hôn, và nó cũng cần được EU đồng ý.
Cũng ngày 21.3, các quan chức hàng đầu tại Liên đoàn Công nghiệp Anh và Đại hội Liên minh Thương mại cho biết rằng Anh phải đối mặt với "tình trạng khẩn cấp quốc gia".
"Các công ty và cộng đồng trên khắp Vương quốc Anh chưa sẵn sàng cho kết quả này (Brexit cứng). Cú sốc đối với nền kinh tế của chúng tôi sẽ được sẽ còn được các thế hệ sau cảm nhận", họ viết trong một lá thư gửi đến bà May.
McDonald và KFC cùng với các siêu thị ở Anh cảnh báo rằng việc rơi ra khỏi Liên minh châu Âu sẽ làm gián đoạn nguồn cung. Airbus đã nói rằng họ sẽ buộc phải chuyển hướng đầu tư trong tương lai ra khỏi Vương quốc Anh.